Psychologia: Emocje - Udar w rodzinie

Zaburzenia motywacji: apatia, abulia, adynamia, mutyzm akinetyczny – wyjaśnienie pojęć

Jednym ze skutków uszkodzenia płatów czołowych w wyniku udaru lub urazu mózgu może być spowolnienie, apatia i obniżenie motywacji do działania (napędu, inicjatywy). Możemy spotkać się z kilkoma zbliżonymi do siebie określeniami. Wyjaśnijmy sobie te pojęcia.

Motywacja, to według słownika języka polskiego „Zbiór czynników skłaniających do działania”. Możemy dodać, że jest to stan wewnętrzny wzbudzający chęć do osiągnięcia określonego celu. Motywacja wiąże się z inicjowaniem działań lub – inaczej mówiąc – z napędem do działania. W pewnym stopniu można te wyrażenia stosować zamiennie – brak motywacji to brak napędu, brak energii. Czytaj dalej Zaburzenia motywacji: apatia, abulia, adynamia, mutyzm akinetyczny – wyjaśnienie pojęć

Gdy chory po uszkodzeniu mózgu twierdzi, że nic mu nie jest – anozognozja

Niekiedy osoby cierpiące na zaburzenia funkcji poznawczych po udarze lub uszkodzeniu mózgu nie zdają sobie sprawy z tego, że coś im dolega. Zaprzeczają chorobie, zachowują się tak, jakby nic się nie stało. Osoba unieruchomiona może próbować wstawać z łóżka, a ktoś z zaburzeniami orientacji w terenie może chcieć wyjść z domu i wsiąść do samochodu. Wytłumaczenie choremu, że nie wolno mu pewnych rzeczy robić, jest bardzo trudne. Osoba niezdająca sobie sprawy z własnej choroby nie będzie też chciała brać leków ani uczestniczyć w terapii. Z tego powodu zaburzenie to bardzo utrudnia życie pacjentowi i jego bliskim. Czytaj dalej Gdy chory po uszkodzeniu mózgu twierdzi, że nic mu nie jest – anozognozja

Uszkodzenie płata czołowego (3) – Zespół przypodstawny (nadoczodołowy)

Zespół czołowy z części nadoczodołowej (zespół przypodstawny, zespół oczodołowy, zespół oczodołowo-czołowy, łac. syndroma baseofrontale, ang. orbitofrontal syndrome)

Jest to kolejny rodzaj zespołu płata czołowego, powstający na skutek uszkodzenia podstawnej i podstawno-przyśrodkowej części kory czołowej. Najczęstszą przyczyną takiego uszkodzenia nie jest udar mózgu, ale uraz, uszkodzenie mózgu na skutek np. wypadku komunikacyjnego. W takim wypadku uszkodzenie najczęściej obejmuje oba płaty czołowe. Często pierwszym zauważalnym objawem uszkodzenia tej części płatów czołowych jest utrata węchu, czyli tzw. anosmia. Cała reszta zaburzeń, dla rodziny często widoczna na pierwszy rzut oka, musi być oceniona przez neuropsychologa.

Wśród objawów neuropsychologicznych dominują zaburzenia osobowości i zachowania. Pacjent najczęściej jest pobudzony i łatwo popada w skrajne stany – od euforii do rozdrażnienia. Łatwo się rozprasza, ciężko mu skupić uwagę na jednym zadaniu.

Czytaj dalej Uszkodzenie płata czołowego (3) – Zespół przypodstawny (nadoczodołowy)

Człowiek po udarze nie staje się głupszy!

Osoby cierpiące na zaburzenia poznawcze po udarze lub urazie mózgu, zwłaszcza te mające afazję, bardzo często zderzają się z negatywnymi reakcjami otoczenia. Ponieważ ludzie po udarze mają zmieniony wygląd, sposób zachowania i komunikowania się, często są traktowani przez innych jako chorzy psychicznie lub upośledzeni umysłowo.

Tymczasem
zaburzenia poznawcze po udarze to nie upośledzenie umysłowe!

Dlatego należy cierpliwie i dobitnie tłumaczyć: Zaburzenie językowe jakim jest afazja nie upośledza intelektu. Czytaj dalej Człowiek po udarze nie staje się głupszy!

Kryzys po wyjściu ze szpitala i po zakończeniu rehabilitacji

Pacjenci po udarze lub urazie mózgu często chętnie uczestniczą w rehabilitacji proponowanej w szpitalu, ale ich zapał do ćwiczeń gaśnie, gdy znajdą się w domu. Rehabilitacja szpitalna często jest intensywna i systematyczna, a to ułatwia wdrożenie się w ćwiczenia. Szybsze efekty, wynikające z intensywności ćwiczeń i stosunkowo krótkiego czasu od zachorowania, działają motywująco. Niemałe znaczenie ma też czynnik społeczny – wokół są inni ludzie, pacjenci, z którymi można się porównywać, których postępy można obserwować i spodziewać się takich samych u siebie.

Jednak intensywna terapia szybko się kończy i pacjent wraca do domu. Tam najczęściej musi ćwiczyć z członkami rodziny, czasami do domu przychodzi rehabilitant, neuropsycholog, logopeda. Nie codziennie i nie na długo.

Wtedy często pojawia się pierwszy kryzys. Możliwe jest zniechęcenie, depresja, apatia. Lub przeciwnie – pobudzenie, drażliwość, agresja. Zdarzają się także myśli samobójcze.

Czytaj dalej Kryzys po wyjściu ze szpitala i po zakończeniu rehabilitacji

Stres po udarze

Stres pojawia się wówczas, gdy wydarzenia i oczekiwania świata wobec nas (zarówno pozytywne jak i negatywne) nas przerastają. Jest naturalnym składnikiem naszej codzienności. Umiarkowana dawka stresu dostarcza nam motywacji do działania. Problemy pojawiają się wówczas, gdy nasilenie i długość trwania sytuacji stresowych przekracza naszą indywidualną normę.

Stres po udarze

Problem stresu po udarze dotyczy zarówno osoby chorej, jak i jej najbliższych. Udar ma długotrwały negatywny wpływ na chorego i jego rodzinę – obawa o życie, pogorszenie zdrowia, niepełnosprawność, a także towarzyszące temu problemy emocjonalne, zmiany trybu życia, problemy finansowe są bardzo silnym źródłem stresu. Długotrwały stres pozbawiony okresów odpoczynku może powodować problemy fizyczne i emocjonalne u chorego i jego rodziny. Czytaj dalej Stres po udarze

Ataki paniki

Niektóre osoby po udarze lub urazie mózgu cierpią na ataki paniki. Na nagły wybuch emocji przesadzony względem wywołującego go bodźca używa się również terminu “reakcja katastroficzna”. Ataki paniki mogą być wywoływane przez wiele czynników, ale stres, zmęczenie i frustracją odgrywają tu największą rolę. Czytaj dalej Ataki paniki

Męczliwość po udarze mózgu

Wielu chorych twierdzi, że męczliwość jest najpoważniejszym problemem, z jakim muszą się zmagać po udarze. Męczliwość powoduje zły nastrój, frustrację, poczucie braku kontroli i bezużyteczności. Prowadzi do zmniejszenia aktywności życiowej, a w rezultacie do braku satysfakcji z życia.

Ciągłe zmęczenie może utrudniać sumienne ćwiczenie podczas rehabilitacji, utrzymywanie kontaktów z innymi ludźmi, dbanie o zdrowie. Może także negatywnie wpływać na relacje w rodzinie, zwłaszcza gdy najbliżsi nie zdają sobie sprawy z głębokości problemu. Czytaj dalej Męczliwość po udarze mózgu

Problemy psychologiczne po udarze

Zmiany emocjonalne po udarze mogą być spowodowane czynnikami fizycznymi albo psychologicznymi. Zmiany te wyglądają różnie, w zależności od miejsca uszkodzenia mózgu. Pacjenci po uszkodzeniu lewej półkuli mózgu są bardziej narażeni na depresję niż osoby po uszkodzeniu prawostronnym. Z kolei uszkodzenie prawej półkuli mózgu może być przyczyną zachowań impulsywnych, pozbawionych kontroli, uważanych za nieadekwatne. Również zmiany życiowe związane z udarem, m.in. nagła, radykalna zmiana trybu życia, utrata zdrowia, pracy, niezależności, problemy finansowe, mogą wpływać negatywnie na stan emocjonalny chorego.
Czytaj dalej Problemy psychologiczne po udarze